- آنچه درباره روغن ذرت باید بدانیم
ذرت با نام علمی Zea mays یکی از غلات گرمسیری و از خانواده گندمیان (گرامینه) متعلق به گیاهان تک لپه می‌باشد. گیاه ذرت ، تنها غله‌ای است که در کشور مکزیک و گواتمالا تکامل یافته است. ذرت پرمحصول‌ترین غله دنیا به حساب می‌آید و از لحاظ مقدار تولید، پس از گندم و برنج قرار می‌گیرد. امروزه ذرت در تغذیه بسیاری از مردمان دنیا نقش اساسی دارد.
طبق آمارها پس از گندم، بیشترین زمین های کشاورزی جهان به ذرت اختصاص دارد. ذرت تقریبا دارای ۴/۵ درصد روغن است كه حدود ۸۵ درصد آن در جوانه قرار دارد. جوانه ذرت جدا شده توسط فرآیند آسیاب خشك، حاوی ۲۵ تا ۳۰ درصد روغن، و جوانه جدا شده توسط آسیاب مرطوب، حاوی ۴۵ تا ۵۰ درصد روغن است.
روغن ذرت روغنی است که به وسیله فشار مکانیکی و یا حلال فقط از دانه ذرت Zea maiz خالص بدست می آید. يكي از با ارزشترين بخش‌هاي ذرت جرم يا جوانه ذرت مي‌باشد . در بخش آسياب، جرم را جهت استخراج روغن از ذرت جدا مي‌كنند . بعد از استحصال روغن كيك يا تفاله باقيمانده را بعنوان غذاي دام بكار مي‌برند. از هر ۱۰۰ كيلوگرم ذرت مي‌توان تقريباً بين 2.6 – 2.2 كيلوگرم روغن استخراج كرد . يعني بعنوان مثال مي‌توان از يك كارخانه آسياب ۲۰۰ تني در روز حدود ۴ تن روغن ذرت خام استخراج نمود.
روغن ذرت به دو روش از جرم آن استخراج مي‌شود:
۱- روش مكانيكال ۲- روش شيميايي
در روش مكانيكال كه از رول و اسكروپرس استفاده مي‌گردد بين ۴ تا ۵ درصد روغن جرم در كيك يا تفاله آن باقي مي‌ماند . ولي در روش شيميايي فقط ۱% از روغن جرم در كيك باقي خواهد ماند.
روغن تصفيه شده ذرت عالي‌ترين روغن غير اشباع شده مي‌باشد كه براي پخت و پز و سالاد مصرف دارد . اين روغن با ارزش براي توليد مارگارين كاربرد دارد و در صنايع لاستيك سينتتيك و لوازم آرايشي و نقاشي بكار مي‌رود.
روش مكانيكال استخراج روغن ذرت
در اين روش ابتدا جرم يا جوانه ذرت تا ۱۰۰ درجه سانتي‌گراد پخته شده و سپس به بخش پرس اسكرو فرستاده مي‌شود . در اين پرس جرم حاوي روغن را به داخل يك ظرف مشبك مخصوص با سوراخهاي ريز ويژه هدايت كرده و آنرا تحت فشار قرار مي‌دهند. اين فشار روغن جرم را از سوراخهاي ظرف عبور مي‌دهد بعد از فيلتر كردن روغن حاصله در تانكهايي جهت انتقال به بخش تصفيه نگهداري مي‌شود.
روش شيميايي استخراج روغن ذرت
همانطور كه گفته شد در اين روش فقط ۱% از روغن جرم در آن باقي خواهد ماند . در اين روش از هگزان بعنوان حلال استفاده مي‌گردد . گاهاً بعد از روغن‌گيري از جرم آنرا بصورت Pellet در مي‌آورند . جرم به راحتي قابل تبديل به قرص يا Pellet مي‌باشد.
نویسنده: رضا حق پرست